Điều đó chỉ đúng một phần thôi vì tôi biết nhiều người địa vị rất cao mà không hề đặt chân vào một trường Đại học. Tại sao vậy? Vì nó đã dạy cho ông biết an phận, cho biết rằng sức ông chịu được những cảnh đau đớn nhất đời, nó đã cho ông thấy lời này của thi sĩ John Milton là chí lý: "Đui không phải là khổ, không chịu được cảnh đui mới là khổ". Trong những chương trên, tôi đã nói chúng ta nên làm gì khi bị chỉ trích một cách bất công.
Bà không chịu nổi nữa. Bà Sarah Bernhard cho ta một chứng cớ có giá trị rằng đàn bà cũng biết hợp tác với những tình thế không thể tránh được. Mới ở Ấn Độ tới Luân Đôn tìm việc mà không quen ai ở đây hết.
Riêng chúng tôi, từ khi vì duyên may được đọc cuốn ấy, đã thấy tâm hồn nhẹ nhàng, khoáng đạt hơn trước nhiều. Nhưng có việc tôi làm được, là kể kinh nghiệm của vài nhân vật đã biết giải quyết vấn đề ấy, giúp bạn vài lời khuyên thực tế, chỉ chỗ mua vài cuốn sách chỉ dẫn bạn thêm. Bà Elizabeth Connley ở Portland đã học được một điều mà chúng ta trước sau gì cũng phải học là: số phận đã không tránh được thì hãy nhận và hợp tác với nó đi: "Như vậy đó và không thể nào khác được".
Thứ tự cũng phải là công lệ thứ nhất trong công việc làm ăn nữa. Câu chuyện của cô Olga K Jarvey chép lại cho tôi như vậy: "Tám năm rưỡi trước tôi bị chứng ung thư, nó suýt làm tôi chết lần mòn, vô cùng đau đớn. Buổi sáng, thức dậy, ta có hàng trăm công việc phải làm trong nội ngày.
Ông ta bị bệnh thần kinh suy nhược. Những kẻ ngu ngốc tất phải làm khác hẳn, vì nếu không được định mệnh ban cho một thỏi vàng mà chỉ ban cho một trái chanh, họ sẽ ngồi phịch xuống mà ta thán. Mới ở Ấn Độ tới Luân Đôn tìm việc mà không quen ai ở đây hết.
Như ông toà Joseph Sabath ở Chicago, một người đã rán điều giải trên 40 ngàn vụ ly hôn, tuyên bố: "Phần nhiều những cặp vợ chồng xin ly dị đều do chuyện lặt vặt hết"; và ông F. Một hôm mua cà rem ở một tiệm nước, bà thấy tiệm ấy cũng bán bánh mà bánh không có vẻ ngon lành gì hết. Nếu bạn chưa tới 18 tuổi, có lẽ bạn sắp phải quyết định hai việc quan trọng nhất trong đời bạn.
Có lẽ chưa ai khổ cực ghê gớm như họ trên con đường về. Một đêm lạnh lẽo về tháng mười ít lâu sau khi Nam Bắc chiến tranh kết liễu, có người đàn bà nghèo đói lang thang, thất thơ thất thiểu trên đường đời, tên gọi Glover đến Amesbary. Ông Seifred giữ chìa khoá để mở cừa vườn, cho nên ông phải đợi tôi một giờ đồng hồ ở trong rừng vừa hầm vừa nhiều muỗi.
Vì nếu bạn lại thăm thì bà ta sẽ kể lể hàng giờ cho bạn nghe đã nuôi nấng gây dựng các cháu mình ra sao, khi họ còn nhỏ. Rồi tôi nhắm mắt lại, nghe hơi phì từ vói ra. Khi nào giá đường trên thị trường hạ thì ngược lại chất đường trong máu và nước tiểu y cứ tăng lên.
Chúng ta sầu não vì nghèo hơn gia đình ông Xoài; nhưng có lẽ ông Xoài cũng sầu não vì nghèo hơn gia đình ông Mít và ông Mít cũng nghèo hơn gia đình ông Ổi. Những kẻ bực tức càu nhàu: "Tôi thức suốt đêm hôm qua!" có thể là những người đã ngủ nhiều mà không ngờ. Một năm nay không lụt, trùng mùa, chúng tôi mua bò về nuôi mập ú.
Mà cuộc thi ấy mở chung cho hết thảy sinh viên các trường Đại học. Chỉ nên có những tư tưởng bình tĩnh, dũng cảm và lạc quan vì "tư tưởng của ta sao thì tạo đời sống của ta như vậy". Xe chạy qua sông Hudson được một lát, tôi nghe người bán vé nói: "Tới cuốn đường rồi, thưa cô".