Tình đầu là cao quí, mà liệu họ có mối tình đầu không. Bạn gái nào không hiểu ái tình bạn trai lắm lúc tưởng bạn tình của mình lãnh đạm, thay lòng đổi dạ mặc dầu kẻ nầy đang say mê họ. Từ lâu mẹ định cho con biết mầu nhiệm về sự sống của con, nhưng vì mẹ thấy chưa cần.
Họ tìm đủ cách để cắt nghĩa tốt các khuyết điểm. Tôi đã gặp trên hai nam thanh khật khùng, tướng diện cà ngất, cà ngơ, ăn nói nhểu nhảo mà hay chọc gái, gặp giai nhân đi theo ngó cách trắng trợn. Họ không phải nguôi tình yêu mẹ, nhưng bây giờ họ không còn đem hết tâm hồn vào sự quyến luyến bên gối mẹ như lúc còn măng.
khi viết bức thư nầy em hãy tin vững đi, một người em tôi chưa thấy mặt nhưng biết trong lý tưởng, rằng ở một chân trời nọ em có một người yêu mà thân xác cường tráng, mà trí tuệ sáng suốt, mà ý chí cường dũng, mà lương tâm trong sạch đang sửa soạn vườn lòng có mùi hoa của đức khiết trinh để rước xác hồn em xây đời hạnh phúc và hai ta sẽ cùng tạo hóa cung cấp cho nhân loại những người con tuấn tú, nên người. Tâm lý họ giống Zampano đối với cô Gelsomina trong phim La Strada. Sự thân mật gây tín cẩn tạo bầu khí thụ giáo đắc lực.
Gặp lại bạn, họ a dua, xuống nước ngọt, ca tụng, hoan hô, khi xa vắng họ tố cáo, chỉ trích, tìm mưu phá hại. Họ hay đoán tài, đoán chí học sinh xuyên qua tướng mạo. Ai đi con đường trí thức, ra đời đều cám ơn những nhà giáo khi xưa nghiêm khắc bắt mình học thuộc lòng nhiều đoạn văn hay, thơ hay, danh ngôn, công thức toán lý hóa, các niên hiệu, nhân danh, địa danh.
Khi lương tâm bị coi thường thì ái tình chỉ còn là nhục tình và chỉ nhắm một mục đích là nhục lạc. Về hình thức nầy ống rộng đựng chó con cũng được, mai bó sát ống quyển kiểu ống trúm đặt lươn. Họ thấy nguyên đời họ cần hướng cho Thượng đế và xã hội để giúp Thượng đế quan phòng làm nhiều việc hữu ích hơn cho đồng loại.
Nếu bạn trai hơn bạn gái về ý chí bao nhiêu thì cũng thua về trực giác bấy nhiêu. Họ đi sâu vào chi tiết, họ ngừng ở phương thế, tiến chậm đến mục đích. Biết bao nam thanh ngày nay nếu không là nạn nhân của nền giáo dục như vậy thì cũng sống vô ý thức trong các lầm lạc vấn đề nam nữ.
Khi phải lật qua một trang sổ đời thì cứ lật rồi thôi. bạn gái nhường bước bạn trai một phần lớn là tại từ bản chất bạn gái không được những bẩm phú thông minh bằng bạn trai. Cũng theo cách ấy sự sống con người được gieo rắc trên trái đất.
Ai đi con đường trí thức, ra đời đều cám ơn những nhà giáo khi xưa nghiêm khắc bắt mình học thuộc lòng nhiều đoạn văn hay, thơ hay, danh ngôn, công thức toán lý hóa, các niên hiệu, nhân danh, địa danh. Theo linh mục nó chính là vấn đề giáo dục đức khiết bạch. Cho những bạn không có cơ hội đọc quyển ấy hay đã đọc mà không đủ thì giờ toát yếu, tôi ghi lại ở đây vài đại cương.
Họ có thứ lương tâm mù mịt, câu nệ, ngoan cố, khó chịu vô song. Tôi mượn tài liệu dưới đây của Mendousse nói về con số thiếu niên trụy lạc ở ngoại quốc. Chừng nào thất bại ngã ngửa họ kêu trời la lỡ, là tại, là số phận, cơ thời.
Hình như tự nhiên bạn trai được tạo hóa ban cho đặc ân dồi dào nghị lực. Họ chưa biết ai là tri kỷ nhưng có tật coi ai cũng là tri âm. Nhưng một số không nhỏ bạn trai khác giáo sư trên ở chỗ quá tự ái mà không biết nhận lỗi.