Có khi họ ăn nói hay làm điều gì phật ý kẻ khác, làm hại nữa. Còn Brizeux lúc đời đang lên có lần cao hứng nói: Tôi muốn làm César hay không làm gì hết. Người nói với Nhân tổ: Hãy lớn lên, sinh miêu duệ đầy quả địa cầu (Gén.
Trong nhiều trường nam nữ học chung, tôi thấy có nhiều bạn gái lợi dụngtính quãng đại nầy của bạn trai. Họ đang bị lòng tự ái chi phối mà. Nhưng để được sáng tỏ hơn về nội tâm của bạn trai và để các nhận xét tâm lý trong các phần trước được có giá trị giáo dục, tôi viết thêm chương sau.
Còn con cái thì cả ngày bị họ la bài hãi, nếu không rầy thì họ thuyết luân lý, thứ luân lý hai xu. Bạn gái vì hạnh phúc của mình nên để ý điều nầy. Họ ngơ ngác nghe lòng thiếu thốn một cái gì.
Xô đẩy năm châu đến đại đồng. Nên nhớ thuyết dụ chồng hơn là tỏ ra mình khôn hơn chồng. Khi có ái tình, thứ ái tình tình dục yểm trợ thì thôi: chân tóc kẻ tơ của chuyện Tần chuyện Tấn gì trong thời qua cũng vơ vét nói cho sạnh sành sanh.
Gặp ai họ cũng thuyết như chứng minh hai tam giác bằng nhau. Ta thấy đó là những tinh thần, tình cảm mạnh tuy không đ àn áp nổi tình yêu cùng lương tâm, có thể ảnh hưởng trên ấy không ít. Xin bạn lấy những tư tưởng ấy làm tiêu chuẩn sống cho đời mình khỏi hoang phí.
Người bạn trai, khi lương tâm còn trong trắng, chưa đủ quyết định về đời của mình đã phải sinh ra, lớn lên trong bầu uế khí ấy. Lúc làm hiệu trưởng một trung học đường nọ tôi thấy có lối năm sáu nữ sinh mến cách đặc biệc một giáo sư kia cótính chuyên môn kỳ cục. Họ nhận thấy mình là vật chi chi trong xã hội gia đình, trong xã hội học đường hay bất cứ ở một đám đông nào.
Mà tinh thần thì hoạt động cách chung có trật tự, nhắm vào những ý tưởng, ý định nào đó cách rõ rệt, dứt khoát. Tôi nói tự nhiên vì cũng có bạn trai mà mất đức thành thực phú bẩm từ lúc họ còn nhỏ mà nuôi những mưu cơ mánh lới. Yêu của bạn trai là chiếm hữu quả tim người yêu, là bộc bạch tình yêu bằng những tác vi xác thịt.
Một lương tâm lành mạnh được huấn luyện trong lò tôn giáo, như trong công giáo chẳng hạn, lúc thối tiền lộn, lấy dư của kẻ khác năm cắc bạc là lo âu, bối rối. Có lá bùa nầy là được tất cả. Hồi bé thơ, bạn trai nếu không đặt vấn đề sánh mình với người lớn thì cứ quanh quẩn sống gần người lớn cách vô tư, có khi hoàn toàn tin tưởng ở sự nuông chiều của ngươi lớn thân thích.
Nhưng các bạn trai đều có phút giống Tilstoi ở chỗ lòng dậy lên mùa mộng biếc. Thánh Aucutinh đã hoan phí nữa đời mình trong trụy lạc, nhờ thánh sủng trở về chính lộ và làm đại thánh. Có nhiều hình ảnh giai nhân không ăn thua gì đến họ cả, họ vẫn nưng niu như trứng mỏng.
Nếu họ tu hành thì lỗ trống tâm hồn họ được trám bằng tình yêu Thượng đế và nhân loại. Nhưng hiếu động bạn trai không vì đó mà có đời sống bên trong trống rỗng. Rồi họ sẽ có gánh nặng làm chồng, làm cha.