Đọc Kiều của Nguyễn Du, ta thương Từ Hải ở chỗ từ tốt bụng, quá tin cậy Kiều nên: Vì lẽ đó, tình tâm giao của bạn trai có tính chất bồng bột, xao xuyến, mịt mờ. Sự khô lạt của bạn trai nói ra phần nào óc thành thực,tính ngay thẳng của họ.
Nhưng giá phải học thuộc lòng hết, bạn gái vẫn học nhớ mau hơn bạn trai. Họ tưởng người yêu có tâm trạng y như của họ. Rồi đến vai trò của lương tâm: tài năng nầy bắt buộc ráo riết người đàn ông một khi nhúng tay vào công việc xây dựng gia đình, biểu lộ tình yêu trong việc tính giao không thể để một mình đàn bà gánh trách nhiệm gia thất.
Nhưng khi tình cảm lóng xuống, lương tâm họ làm việc mạnh. Sa tăn vốn là thiên thần bị Thượng Đế trừng phạt nhưng vẫn sáng suốt. Tôi nói không đáng trách vì họ không được ai giáo dục về lương tâm đã đ ành mà còn bị cám dỗ làm những điều quấy bởi hoàn cảnh đói rét, bởi các gương mù xung quanh của kẻ đồng số phận.
Khi người bạn trai từ 12 tuổi trở đi, các hạch phát tiết chất dịch truyền sinh phát triển. Nếu phải phân tích chất ghen giữa hai phái thì có lẽ người ta thấy cách chung có chỗ khác biệt này là ở bạn gái sự ghen nhiều thâm độc hơn. Lắm lúc cha mẹ đã hết làm mọi ta, sang qua làm tôi tớ cho đời cháu là con cái ta mà ta để các vị ăn uống, nghỉ ngơi tệ bạc.
Thứ tình quái thai có thể làm đời bạn lên mốc. Căn cứ trên tình cảm ái tình của bạn trai thường là thứ ái tình người ta gọi là ái tình tiếng sét. Một trăm bạn trai có đến 99 bạn, tối ưa thức khuya nghe nói chuyện ma.
Điều tôi bàn ở đây căn cứ vào sự so sánh tâm lý bạn trai với tâm lý bạn gái coi cái nào hướng nội hay hướng ngoại nhiều hơn. Không biết tại sao khờ khạo thích những cửa lòng mở ra vô lý để rước bất cứ ai. Họ chơi bằng những hiểu biết nông nổi, thấy cái gì cho là hay làm liền, không do dự, cân đo.
Sự bạc đãi lên mặt của một cô gái ỷ mình học cao, trẻ đẹp, giàu sang có thể bị lòng tự trọng nầy trừng trị đến khốc hại. Không phải họ có ý thức rõ rệt: sự đòi hỏi cảnh ấm cúng của đôi vợ chồng đâu. Một tâm tình thường làm thắm thía nội tâm họ là tủi phận.
Ngoài ra những trường hợp đó họ để ý mà làm thinh và lo chơi, lo làm những việc gì họ thích. Hai câu Nguyễn Du đặt vào miệng Hoạn Thư nên sửa lại một chút và chỉ để dùng cho nam giới: Nhưng hiếu động bạn trai không vì đó mà có đời sống bên trong trống rỗng.
Lấy ái tình, nhất là nhục tình là điều quái gỡ chỉ có sự tu hành là quý trọng, còn yêu nhau, có con cái là bậy, đáng khinh. Nhưng đông nhất là bạn trai hoang mang ở ngày mai, cẩu thả phận sự hiện tại và rộn rịp với ái tình. Tôi gặp cậu trai 11 tuổi leo một cây dừa.
Nhưng cótính như vậy chắc phải xã giao bặt thiệp mà tại sao có thái độ lạnh lạt? Trước hết chúng ta nên nhớ lại tuy ái tình của bạn trai mạnh hiểu là có tình cảm dồi dào nhưng họ sống bằng lý trí hơn bằng tình cảm khi giao tiếp với xã hội. Bây giờ muốn hấp dẫn họ phải nói A Lịch Sơn đại đế, Nã Phá Luân, Nguyễn Huệ, Nguyễn Du, Ssakespeare, Bossuet, Abraham Lincoln, Charlot v. Nhưng nếu cứ học hành thất bại mà không có nghề nào bỏ túi khi ra đời chạm những thực tế tôi sợ té vào trường hợp Đức Giê Su nói trong Phúc âm thư: cuốc đất thì không nổi mà ăn thì hổ ngươi.