Ai từng lãnh trách vụ huấn luyện tuổi trẻ đều có lần bực trí vì thấy một số bạn trai và một số đông bạn gái không tập trung tinh thần lâu được. các lời đề cao nầy không phải sai hết. Đó là những tích động, những hành động trên bắp gân chứ không phải là những tác vi mang dấu suy nghĩ.
Bạn trai giỡn rần rật với bạn gái cho là văn minh. Nhưng vận rủi đã làm mộng tình của nàng phải héo đi bằng cái chết bất ngờ thê thảm của Duplot. Lý tưởng nên người bổ ích cho xã hội là cái gì xa lạ đối với nam thanh ngày nay.
Cũng bởi hiểu biết hai lối yêu của nam và nữ, người ta không lấy làm lạ tại sao ít nghe bạn gái làm bậy bị bạn trai mắng mà ngược lại thì thường như cơm bữa. Họ tự khoái về thân hình mạnh khỏe của mình. Mà còn phải tích cực giúp nhân cách phát triển.
Bạn trai vì tiến thân gác bỏ hôn nhân một bên chiếm số không nhỏ. Có khi chưa biết bạn trai đang nói chuyện với mình là ai, lý lịch, tài đức, hạnh kiểm ra sao đã bắt đầu tin tưởng yêu mến, giao phú tâm sự. Tội nghiệp thầy quá vì thầy dễ gạt.
Chương trình gieo chân lý trong dân tộc, đồng loại còn bao la lắm, thưa bạn. Nhưng để được sáng tỏ hơn về nội tâm của bạn trai và để các nhận xét tâm lý trong các phần trước được có giá trị giáo dục, tôi viết thêm chương sau. Còn bạn trai không vậy.
Có thể càng lớn họ càng tu tâm sửatính và nên công dân lương thiện. Nếu không có ái tình xen vô thì cứ chung bạn trai ăn mặc đơn sơ, nói lên tâmtính đơn sơ của họ. Có bạn trai chủ trương người bạn trăm năm phải có nhan sắc Tây Thi.
Cái tật tham và ba xạo trong đời sống tình ái ấy là duyên động lực làm cho con người bạn trai càng xã giao rộng càng bọng, lắm lúc họ bỏ hết các phận sự để đi. Cái tệ của lòng tự ái là đó. Một chấm, một phết, một lời nói khi vô tình, họ cho là hữu ý gợi tình, ngụ ý gieo duyên.
Nhưng khi họ càng gào thét: Mau lên chứ, vội vàng lên với chú thì thuốc độc của dâm tình đã khiến Bịnh hoạn cắn xương như cắn rúc và tâm hồn họ cũng rã rượi mà kêu la cùng vua của ái tình trong sạch: Trên gần cuốn lịch có một hình lõa thân đang rình bạn, bạn lại sau hè thì bên nhà lân cận có một cô nàng ăn mặc hở hang hối hả đi nhà vệ sinh. Hoa hường lại ở trên gai nhọn.
Mà gieo gió tất nhiên gặt bão. Họ chia sớt đời sống với bạn mình bằng những câu chuyện hay bằng thư từ. Mà cái gì mạnh thì thu hút, còn cái gì bị thu hút thì yếu.
Họ đôi khi vì lý do cần thiết, tỏ ra dịu ngọt với ai đó một lúc. Diện mạo coi tự nhiên. Chính Augustin và Rousseau đã qua thời kỳ mua bán thứ tình nầy.